Laura Stavinoha

Laat ik voorop stellen: ik ben faliekant tegen welke heksenjacht dan ook. Of het nu gaat om moslims, pedofielen of John Ewbank, niemand verdient het om online gebashed te worden door laffe reaguurders. Maar één ding is me wel duidelijk geworden: het officiële Koningslied is niet geworden wat Nederland ervan had verwacht.

In het relletje rondom het Koningslied valt me op dat emotionele verontwaardiging de boventoon voert, en dat niemand zich afvraagt waarom het lied de draak is geworden die het is. Hoe kan het dat een van onze meest succesvolle songwriters niet aan de verwachtingen heeft kunnen voldoen? En hoe kan het dat twee studentikoze amateurmuzikanten in een paar dagen een veel leuker en grappiger koningslied weten te produceren met prima meezinggehalte?

Volgens mij zit het probleem in de overvloed aan middelen die Ewbank tot zijn beschikking had: genoeg tijd, voldoende budget, het Metropole Orkest, een gigantisch arsenaal aan BN’ers én tekstbijdragen van het Nederlandse volk. Het lijkt de perfecte cocktail voor een lied met epische proporties dat ons 21ste-eeuwse Wilhelmus had kunnen worden. Maar het resultaat blijkt helaas niet meer dan de som der delen, verre van dat zelfs.

Een paar dagen geleden had ik een interessant gesprek met een vriend, over het gegeven dat beperking creativiteit stimuleert. Hoe minder middelen je tot je beschikking hebt, hoe meer je moet vertrouwen op je eigen inventiviteit. Als je bijvoorbeeld weinig geld hebt, kijk je eerder in de koelkast of je nog een leuke maaltijd kunt knutselen van de restjes die je in huis hebt, in plaats van dat je naar de Albert Heijn loopt.

Met muziek maken werkt het precies zo. Een goed voorbeeld hiervan is het nummer Inspector Norse van Todd Terje. De Noorse deejay/producer had zichzelf een beperkende regel opgelegd bij het maken van dit nummer: hij mocht alleen maar de ARP 2600 gebruiken. Dit is een nerdy jaren ’70 synthesizer die werd gebruikt om de stem van R2D2 uit Star Wars te maken. Voor deze track liet Terje zich verder nog inspireren door een of andere vage, onbekende gast die dansvideo’s en drugsrecepten post op YouTube en zichzelf Inspector Norse Noemt.

Zo op het eerste gezicht zijn dit niet bepaald dé ingrediënten voor commercieel succes. Maar toch: Inspector Norse is een wereldhit geworden en Todd Terje is nu definitief het undergroundcircuit ontstegen. En wat is nu de moraal van dit verhaal? Het Koningslied is ten onder zijn gegaan aan zijn eigen torenhoge mogelijkheden, pretenties en verwachtingen. Stel dat we John Ewbank een weekend hadden opgesloten met alléén een piano en Trijntje Oosterhuis – en misschien een ARP 2600 – dan had hij waarschijnlijk toch best een leuk liedje geschreven, zoals we dat van hem gewend zijn?

Zondag 28 april draait Todd Terje in Trouw in Amsterdam, en zijn gig is al weken uitverkocht. Mijn vriend die het balletje opgooide over de voordelen van beperking, is nog wanhopig op zoek naar een kaartje voor deze avond in Trouw. Dus als je onverhoopt een ticket of gastenlijstplek over hebt…